Neen, met water geven alleen redden we de strijd tegen droogte in onze tuin niet meer.

Neen, met water geven alleen redden we de strijd tegen droogte in onze tuin niet meer. We moeten het grondiger aanpakken. Met regenwater dat in de grond wordt gebufferd tot planten er nood aan hebben en waar het moet - zeker voor nieuw geplante bomen en struiken - een waterhulp. 

Welkom dakwater 

Elke druppel regenwater die richting riolering gaat, is een verlies van vocht voor jouw tuin en maakt planten kwetsbaar voor droogte. Dakwater opvangen in een regenwaterreservoir om later uit te putten of te pompen is daarbij slechts tweede keuze. 

Beter is het water te laten infiltreren in de bodem. Creëer dus een laagte tussen de planten waar de dakafvoer in uitmondt en waarbij de kans wordt geboden om alle water van een bui kwijt te raken. Afhankelijk van de waterdoorlatendheid van de grond sijpelt het dan snel of minder snel de grond in. 

"Wat je net hebt gecreëerd is een buienborder en dat naar het voorbeeld van de vrije natuur, maar hier wel met meerwaarde voor jouw favoriete planten." 

 

Ineens de grond in 

Laat ook het water dat op je terras, tuinpad of inrit valt, richting borders of minstens richting gazon stromen zodat het daar in de grond kan verdwijnen, voor nu en later. 

Gids je het water liever ineens en onzichtbaar de grond in, grijp dan terug naar de oplossing die onze grootouders al gebruikten. Laat elke afvoer van hemel- of regenwater in een bezinkput stromen. 

Graaf een flink bemeten gat, vierkant of rond maakt niet uit als het maar diep is, en bekleed met geotextiel. Vul met gewassen grind, keien of steenbrokken. Plooi het geotextiel toe en werk af met aarde zodat er gras of planten overheen kunnen. Zelfs een tuinpad of terras mag, maar vraagt dan wel een heuse afdekplaat. 

Te omslachtig? In de handel vind je kant-en-klare infiltratiekratten: holle kisten met een niet-samendrukbare kunststof-structuur of rotswolmassa die tot 95 % holle ruimte gaan. Ze kunnen dus veel water opslokken en bewaren tot het zich verdeelt richting plantenwortels of grondwater. 

Oud en nieuw materiaal 

Natuurlijk besteed je ook aandacht aan de grond zelf, zeker als je tuiniert op zandgrond. Humus is een wondermiddel om water vast te houden. Voeg dus compost toe, in een nieuwe tuin zelfs 25 tot 45 liter per vierkante meter. 

In een bestaande border, moes- of fruittuin lukt dat niet meer. Leg daar elk jaar een dun laagje compost als mulch tussen de planten. 

Wat ook kan om het bufferend vermogen van de tuin te verhogen en dat niet alleen in zandgrond, is het gebruik van waterbufferende gelkorrels of polymeren. Je kent ze als gelkorrels die in luiers zitten en de babybilletjes droog houden. De tuinpolymeren houden het echter niet alleen bij het opnemen van vocht, ze geven wat ze opslorpen weer af wanneer planten er nood aan hebben. 

Droog zijn gelkorrels zeer compact. Na opname van vocht laten ze zien dat het heuse sponsjes zijn. 

Gelkorrels (polymeren) doen dat niet één keer, maar als het moet honderden keren en dat over een termijn van meerdere jaren. Tot tien jaar wijst de wetenschap uit, maar weet wel dat elk jaar 10 % van de gelkorrels passief worden. De eerste jaren werkt het dus het best. Na enkele jaren moet je aanvullen. 

"Gewoon tussen de planten strooien heeft geen zin! Ze moeten ongeveer 20 cm diep ingewerkt worden. Zonlicht breekt ze namelijk af. Reken op ongeveer 100 gram per vierkante meter oppervlakte."

Waterkorrels en -frietjes 

Met lavasteentjes en geëxpandeerde kleikorrels hebben we geen ervaring. Ja, we weten dat ook zij meesters zijn in dat steeds terug vullen met water en leeg laten zuigen door plantenwortels. We vinden ze echter niet zo handig en zelfs pijnlijk als je regelmatig met je vingers de grond in wil of moet! 

In Duitsland steeds prominenter op de markt, maar bij ons nog niet ingeburgerd, zijn ‘Lite Strips’. Het zijn ongeveer 7 cm lange en 1 cm brede ‘frietjes’ of een samengeknoopt net dat je onder planten en zelfs een gazon kunt leggen. Beide zijn gemaakt uit cellulose, een mix van cellulose en polyactide of 100% polypropyleen. 

De twee eerste zijn biologisch afbreekbaar. Cellulose heeft een verwachte levensduur van 1 tot 2 jaar, de mixversie zou 5 jaar meegaan. De polypropyleenstrips blijven onveranderd -want kunststof- in de grond zitten. 

De celluloseversie hebben we het voorbije jaar gebruikt in onze moestuin. Het zag er in het begin - want wit en bruin - nogal vreemd uit. Onze tomaten en meloenen hebben ze echter weten te waarderen en groeiden meer dan prima met minder gietbeurten dan gebruikelijk. 

Elke boom een waterzak 

Een nieuwe boom of een grotere meerstammige struik planten? Je kan tegenwoordig niet anders dan de eerste twee jaren bijspringen met water. Beperk je niet tot één keer veel water geven. Regelmaat is de boodschap, maar het is niet zo dat je een heus irrigatiesysteem moet installeren. 

Een waterkraag of waterzak is een gemakkelijke oplossing en kan heel wat keren, zelfs jaar na jaar en ook bij volgende planten, gebruikt worden. In een waterzak kan ongeveer 60 liter water, dat er in de loop van vijf tot negen uren druppelsgewijs uitlekt. Geef twee zo’n zakken per week. Het helpt elke nieuw- geplante boom en struik door zelfs de meest extreme droogteperiode. 

Verstandige planten 

Reken in elk geval ook op het vernuft en de sterkte van planten om te overleven. De meeste kunnen het aan, tenzij je er zelf tere kasplantjes van maakt door te snel en te vaak te gieten of te sproeien. Ze moeten gestimuleerd worden tot het zelf en diep(er) op zoek gaan naar vocht. En dat doen ze. Sommige zelfs meters diep, al zie je dat niet. 

"Beschouw het ’s avonds slap hangen van bladeren en stengels niet als een probleem. Tegen de ochtend hebben ze zich dankzij het vocht dat ze ‘s nachts opnemen, terug opgekrikt. Slagen ze daar niet in, dan mag je bijspringen." 

Laat ze bovendien elkaar ook helpen. Plant ze dicht tegen elkaar zodat ze elkaar letterlijk en figuurlijk uit de wind en warmte zetten. Tegelijk bedekken aaneengesloten planten de grond en voorkomen ze - net als mulch - ongewenste verdamping. 

Nog meer tips om je tuin sterk te maken tegen droogte, maar ook tegen wateroverlast bij hevige regen vind je in het ‘Zakboek voor de Sponstuin’ van onze Tuinhierleden en -medewerkers Marc Verachtert en Bart Verelst, uitgave Lannoo. 

Marc Verachtert